ترس از تحریم های آمریکا عامل برقرار نشدن ارتباط مالی بین بانک های اروپایی و ایران/ اذعان لاریجانی، ظریف و صالحی نسبت به وجود محدودیت در نقل و انتقالات بانکی/ ظریف: تحریم ها مجموعه تار عنکبوتی است که آمریکا به دور خود تنیده است

همچنین به علت لفو نشدن قانون تحریمی IFCA بند 1247 (d) در برجام، درآمدهای نفتی ایران همچنان در تحریم باقی مانده است؛ لذا ایران قادر به فروش نفت خود خواهد بود اما درآمد حاصل از آن را نمی‌تواند به طور مستقیم وارد چرخه بانکی خود کند که خود مراودات اقتصادی را دشوار خواهد کرد. البته ناگفته نماند که بند 1247 (e) از قانون IFCA هم که در ارتباط با تحریم درآمدهای گازی می‌باشد کماکان پابرجا است؛ یعنی مشابه وضعیت درآمدهای حاصل از فروش نفت که مجددا در فروش گاز طبیعی گریبان کشور را گرفته و تراکنش‌های بانکی مالی را دچار اخلال خواهد کرد.

با گذشت بیش از چهل روز از اجرایی شدن برجام واقعیت‌ها و ضعف‌های ساختاری توافق هسته ای روز به روز خود را بیشتر نشان داده و این روزها دیگر نشانه‌ای از ذوق زدگی‌های ابتدایی دیده نمی‌شود.

به گزارش رجانیوز از جمله انتقادهای جدی و دقیق منتقدان توافق هسته‌ای به تیم مذاکره کننده عدم توجه به ساختار پیچیده تحریم‌ها بود؛ به این معنی که تحریم‌ها به حدی گسترده و در همین تنیده‌اند که برای بی‌اثر کردن آن‌ها، صرفاً نمی‌توان به تعلیق بخشی از آن‌ها اکتفا کرد؛ زیرا در این صورت تحریم‌ها از مسیرهای دیگر و به شکل های مختلف خود را بازتولید خواهند کرد.

گفتنی است که این موضوع هیچ وقت آن طور که باید و شاید مورد توجه تیم مذاکره کننده کشورمان قرار نگرفت و نهایتاً به آن‌جا ختم شد که در توافق نهایی بسیاری از تحریم‌ها کماکان پابرجا باقی مانده است.

بر همین اساس باقی ماندن ساختار تحریم‌ها و لغو نشدن بسیاری از آن‌ها در زمان فعلی منجر به تاخیر در اجرای برجام شده و طرف مقابل از اجرای تعهدات خود به بهانه‌های مختلف سرباز می‌زند؛ موضوعی که در رابطه با پایان نیافتن تحریم‌های بانک‌های اروپایی و عدم تسهیل مبادلات مالی-بانکی، با وجود سپری شدن بیش از چهل روز از اجرا شدن برجام، صدای برخی از حامیان پروپاقرص توافق هسته ای در داخل کشور را نیز درآورده است.

در همین راستا علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگو با وبگاه العربی الجدید در پاسخ به این سوال که پس از اجرایی شدن توافق هسته‌ای در ماه ژانویه، ایران هسته‌ای امروز کجاست و چقدر از تعهدات خود را اجرا کردید و چقدر را غرب اجرا کرده گفت : اجرای طرح بخوبی ادامه دارد و من هنوز با ارنست مونیز جهت بررسی مکانیزم اجرا، در ارتباط هستم. تهران به آنچه باید، متعهد است، اما تأخیری در طرف مقابل هست که مسئولیتش هم با خودش است. هیچ مانع مشخصی وجود ندارد اما منظورم اینجا، تاخیرشان در اجرای برخی نقاط به شکل کامل است.

صالحی در ادامه گفت: تا الان برخی بانک‌های بزرگ اروپایی تحریم‌هایش را به طور کامل پایان نداده است چرا که قبلا تعهد داده که با ایران مراوده تجاری نداشته باشد. ما هنوز منتظر هستیم که وزارت خارجه ایران با اتحادیه اروپا تماس بگیرد و این بحران را حل کند.

همچنین محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه دولت یازدهم در مصاحبه خود با خبرگزاری ایسنا در پاسخ به این پرسش که برای رسیدن به این نتیجه که آمریکایی‌ها به تعهدات خود پایبند هستند چقدر زمان نیاز است یا چه اقدام خاصی باید انجام دهند تا شما نسبت به پایبندی آن‌ها به تعهدات‌شان اطمینان حاصل کنید گفت:منتظر اقدام خاصی نیستیم. آمریکا باید تعدادی تحریم را روی کاغد لغو می‌کرد که انجام دادند اما این یک روند است و باید ببینم آن‌چه در روی کاغذ لغو کردند در عمل هم کمک می‌کند تحریم‌ها برداشته شود یا خیر. البته این روند مقداری کند بوده است.

وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه گفت: این اقدامات در طول زمان انجام می‌گیرد از این رو باید با دقت پیگیری شود که درست انجام شود و شرکت و موسسه یا بانکی معطل تصمیم و اقدامی نماند. ما در وزارت‌ خارجه این روند را رصد و پیگری می‌کنیم. : فکر می‌کنم روند اجرای برجام بد نبوده است اما آن‌قدر هم که ایجاد اعتماد کند، جدی نبوده است. شاید مقداری از این مساله به خاطر مجموعه تار عنکبوتی تحریم‌ها است که آمریکایی‌ها دور خود تنیده‌اند و الان خودشان هم در این تار عنکبوت گیر کرده‌اند.

در ادامه نیز علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی که تصویب برجام در بیست دقیقه را در کارنامه خود دارد در دیدار با وزیر امور خارجه رومانی با اشاره به اجرایی نشدن تعهدات طرف غربی در برجام می‌گوید: مدتی است که از امضای توافق‌نامه هسته‌ای می‌گذرد و در این مدت ایران به تمام تعهدات خود عمل کرده است، اما متأسفانه هنوز از طرف مقابل این تعهدات به طور کامل اجرایی نشده است. پیش زمینه انجام مراودات اقتصادی و تجاری میان ایران و کشورهای دیگر، تسهیل در مبادلات و امور بانکی است که این امر هنوز در حد مطلوب صورت نگرفته و امیدوارم که این مشکل هر چه سریع‌تر برطرف شود.

اما تنها مسئولان ایرانی نبوده اند که به این موضوع اشاره کرده‌اند؛ اشنایدر آمان رئیس جمهور سوئیس هم که اخیراً به ایران سفر کرده بود با اشاره به تاخیر در همکاری‌های بانکی بین بانک‌های ایرانی و اروپایی گفت: ما به یک زمانی احتیاج داریم که این روند طی شود. بانک ها و موسسات بانکی هم باید فعال شوند و با شرکای ایرانی خود همکاری کنند.

اما این تاخیر به چه علت اتفاق افتاده است؟

علت تاخیر در آغاز همکاری‌های مالی بانک‌های اروپایی با بانک‌های ایران و عدم تسهیل تراکنش های بانکی و اقتصادی را باید در باقی ماندن بسیاری از تحریم‌های ایالات متحده آمریکا دانست که به موجب آن نقل و انتقالات مالی بانک‌های ایران همچنان دارای محدودیت‌ می‌باشد.

در همین ارتباط بر اساس قانون NDAA دسترسی به دلارهای نفتی برای ایران ممکن نمی‌باشد و بانک مرکزی ایران نمی‌تواند از حساب‌های دلاری خود بهره ببرد؛ در کنار تحریم بانک مرکزی، آمریکا کشورهای دیگر را تهدید کرده بود که اگر در تراکنش‌های مالی مرتبط با نفت ایران مشارکت داشته باشند، موسسات مالی و حتی بانک مرکزی آنها را تحریم خواهد کرد. این تهدید در بخش sec 1245 (d) (3) این قانون آمده است. لذا به موجب پابرجا بودن این قانون کماکان بانک‌های اروپایی در برقراری ارتباط با بانک‌ها و موسسات ایرانی دچار تردید هستند زیرا که هر لحظه این امکان وجود دارد که از جانب آمریکا تحریم شوند!

موضوعی که پیش از این پایگاه فاینانشیال تریبون در گزارشی به آن اشاره کرده و در این باره نوشته بود:

Still stinging from fines levied by US regulators for breaching the old sanctions regime, many European financial institutions are worried about falling foul of the US sanctions laws that will remain in place.

هنوز هم ترس از گزندگی قوانین وضع شده به واسطه جریمه های تنظیم شده از سوی آمریکا برای نقض رژیم تحریم های قدیمی وجود دارد ، بسیاری از موسسات مالی اروپایی در خصوص نقض تحریم های آمریکایی ای که هنوز هم پابرجاست نگرانی دارند.

گفتنی است در اولین روز اجرای برجام وزارت خزانه داری آمریکا با انتشار دستورالعملی اعلام کرد که برخی از تحریم‌ها برعلیه ایران همچنان پابرجا خواهند بود که از جمله آن تحریم هایی ثانویه ای است که برای برای تجارت موادی که در بخش 4 از ماده 1245 قانون ایفکا قید شده است.

با این تفاسیر به نظر می‌رسد که محمدجواد ظریف از جمله نفرات آخری باشد که به وضعیت تار عنکبوتی تحریم‌ها پی برده است زیرا پیش از منتقدین بارها بارها نسبت به این موضوع هشدار داده بودند اما ذوق‌زدگی بی حد و حصر مقامات دولتی مانع از دیدن واقعیت‌ها و حقایق شد؛ واقعیت‌هایی که این روزها پشت سر هم خود را نشان می‌دهند.